ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ 50% ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਵਾਧਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਰੁਝਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਚਿਤਾਵਨੀ ਹੈ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਵਧਦੀ ਤਣਾਅ, ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਮ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਅਪੋਲੋ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾ. ਵਰੁਣ ਬਾਂਸਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 50-60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ 25 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਉੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਰਗੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਦਵਾਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।
120/80 mmHg ਹੁਣ ਇੱਕ ਅਲਰਟ ਜ਼ੋਨ ਹੈ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਰੋਕਥਾਮ ਵਜੋਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿੱਥੇ 140/90 mmHg ਨੂੰ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਨਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੁਣ 120/80 mmHg ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵੀ ਅਲਰਟ ਜ਼ੋਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਕਾਰਨ ਹਨ।
1 ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵਧਦਾ ਬੋਝ-
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤੀਜੀ ਮੌਤ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁਣ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਬਲਕਿ 25 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।
2 ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਗੜਨਾ-
ਅੱਜ ਦੀ ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਫਾਸਟ ਫੂਡ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਵਧਦਾ ਤਣਾਅ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ (ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ), ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ।
3 ਬਿਹਤਰ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ-
ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਦਵਾਈਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਹੁਣ ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਰਹੀ ਹੈ।
4 ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ-
ਹੁਣ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਬਾਰੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਡਾਕਟਰ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਹਨ। ਉਹ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
5 ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੋਸਟ-ਕੋਵਿਡ ਪ੍ਰਭਾਵ-
ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਐਂਟੀ-ਕਲਾਟਿੰਗ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ।
ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚਾਂ ਦੀ ਆਸਾਨ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੇ ਵੀ ਨਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਈਸੀਜੀ, ਬੀਪੀ, ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਲਈ ਵੀ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਜਲਦੀ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ
ਪਰ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੇ - ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ, ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ, ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ। ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਚੇਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸੰਕਟ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਾ ਬਣ ਜਾਵੇ।
Credit : www.jagbani.com