ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ : 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਬੋਇੰਗ 787 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਹੰਗਾਮਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੁਣ ਤਕਨੀਕੀ ਨੁਕਸ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੀ ਬੋਇੰਗ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਫਸਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਰਤੀ ਪਾਇਲਟ?
ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਖਬਾਰ 'ਦਿ ਵਾਲ ਸਟਰੀਟ ਜਰਨਲ' ਨੇ AAIB (ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੁਦ ਫਲਾਈਟ ਦੇ ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਫਿਊਲ ਕੰਟਰੋਲ ਸਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮਾਹਿਰਾਂ, ਪਾਇਲਟ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀਆਂ ਲਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ AAIB ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਵਿੱਚ ਕਿਸਨੇ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲਾਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਬੋਇੰਗ ਦੀ ਛਵੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਦਿਨ ਕੀ ਹੋਇਆ?
ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ AI171 ਨੇ 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰੀ। ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਅਤੇ ਥਰੱਸਟ ਅਚਾਨਕ ਡਿੱਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਸੀਨੀਅਰ ਕੈਪਟਨ ਸੁਮਿਤ ਸੱਭਰਵਾਲ ਅਤੇ ਫਸਟ ਅਫਸਰ ਕਲਾਈਵ ਕੁੰਦਰ ਕਾਕਪਿਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਸੱਭਰਵਾਲ ਨੇ ਕੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ - "ਫਿਊਲ ਸਵਿੱਚ ਕੱਟਆਫ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਹੈ?" ਜਵਾਬ ਸੀ - "ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।" ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਨੁਕਸ ਕਾਰਨ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ?
ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਂਚ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?
ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਈਂਧਣ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਮਿਲਣੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਪਾਵਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਮਲਬੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਫਿਊਲ ਸਵਿੱਚ ਕੱਟ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚਾਲੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਰੈਮ ਏਅਰ ਟਰਬਾਈਨ (RAM) ਬਾਹਰ ਆ ਗਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਪੱਖਪਾਤ?
ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬੋਇੰਗ ਦੀ ਸਾਖ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ - ਖਾਸ ਕਰਕੇ 737 ਮੈਕਸ ਹਾਦਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ। ਹੁਣ 787 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਦੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਬੋਇੰਗ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਬਣ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਅਪਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪਾਇਲਟ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਸਖ਼ਤ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਪਾਇਲਟ ਸੰਘ (FIP) ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: "ਜਾਂਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਸਾਖ਼ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਦਮਾ ਵੀ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ।" FIP ਨੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜਾਂਚ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਿੱਟਾ ਨਾ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
Credit : www.jagbani.com
