ਬਿਜ਼ਨਸ ਡੈਸਕ : ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲਾ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਯੋਜਨਾ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ (ਏਸੀ) ਬਦਲਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਲੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲ 5-ਸਿਤਾਰਾ ਰੇਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ ਏਸੀ ਖਰੀਦ ਸਕਣਗੇ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ, ਘੱਟ ਕੁਸ਼ਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇਗਾ।
ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਏਸੀ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਈ-ਵੇਸਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਭਾਈਵਾਲ ਕੋਲ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾ ਸਕਣਗੇ। ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਿਜਲੀ ਵੰਡ ਕੰਪਨੀ (ਡਿਸਕਾਮ) ਰਾਹੀਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ ਏਸੀ 'ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਜਾਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਉਜਾਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਸਰਕਾਰ ਬੋਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਖਰੀਦਣ ਅਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਡਲ ਉਜਾਲਾ ਸਕੀਮ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਿਜਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 36.87 ਕਰੋੜ LED ਬਲਬ ਵੰਡ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਏਸੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਕ੍ਰੈਪੇਜ ਮੁੱਲ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਕ੍ਰੈਪ ਮੁੱਲ 'ਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਖਪਤਕਾਰ ਸਿੱਧੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਸਟੋਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ 'ਤੇ ਨਵਾਂ ਏਸੀ ਖਰੀਦ ਸਕਣ।
ਊਰਜਾ ਰੇਟਿੰਗ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ
ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲਾ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਏਸੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਦੇ ਐਮਡੀ ਬੀ. ਤਿਆਗਰਾਜਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 5 ਕਰੋੜ ਏਸੀ ਹਨ ਜੋ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਬਿਊਰੋ ਆਫ਼ ਐਨਰਜੀ ਐਫੀਸ਼ੀਐਂਸੀ (ਬੀਈਈ) ਹੁਣ ਹਰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਦੀ ਸਟਾਰ ਰੇਟਿੰਗ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਦਲਾਅ 3-4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਗਲਾ ਸੋਧ 2026 ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ 2028 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੈ। ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਦਲਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਤਿਆਗਰਾਜਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਏਸੀ ਦੀ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10% ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ 5-7% ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Credit : www.jagbani.com
