ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਮੰਗਲ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਵਾਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ Pregnancy, ਜਣੇਪਾ ਅਤੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਸੰਭਵ ਹੈ? ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਅਰੁਣ ਵਿਵੀਅਨ ਹੋਲਡਨ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮਰੀਟਸ ਆਫ਼ ਕੰਪਿਊਟੇਸ਼ਨਲ ਬਾਇਓਲੋਜੀ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲੀਡਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ "Pregnancy in Space" ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਿ ਕਨਵਰਸੇਸ਼ਨ (22 ਜੁਲਾਈ 2025), ਸਾਇੰਸ ਅਲਰਟ (28 ਜੁਲਾਈ 2025) ਅਤੇ ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟਲ ਫਿਜ਼ੀਓਲੋਜੀ (27 ਜੂਨ 2025) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਪੁਲਾੜ 'ਚ Pregnancy: ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਕੀ ਹਨ?
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੋਲਡਨ ਦੀ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ:
1. ਧਾਰਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਾਸ ਸੰਭਵ
ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰੈਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗਰੱਭਧਾਰਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਭਰੂਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਾਸ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਚੂਹਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਰੂਣ ਵਿਕਾਸ ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰੈਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2. ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਜਣੇਪਾ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਮੁਸ਼ਕਲ
ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਸੂਖਮ ਗੁਰੂਤਾ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਸੰਬੰਧ ਅਤੇ ਜਣੇਪੇ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਖੁਆਉਣਾ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ।
3. ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਜੋਖਮ
ਧਰਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ (ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕੀ ਗੁਰੂਤਾ) ਭਰੂਣ ਅਤੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਦੀਆਂ ਉੱਚ-ਊਰਜਾ ਵਾਲੀਆਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਿਰਨਾਂ ਭਰੂਣ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੌਤ, ਅਪੰਗਤਾ ਜਾਂ ਗਰਭਪਾਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰੂਣ ਸੈੱਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੰਡਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
4. ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸੂਖਮ ਗੁਰੂਤਾ ਵਿੱਚ ਅਸਧਾਰਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੱਚੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਣਗੇ, ਰੇਂਗਣਗੇ ਅਤੇ ਤੁਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਿਰਨਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਤੀਜੇ : ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰੈਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਭਰੂਣ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਾਸ ਸੰਭਵ ਹੈ, ਪਰ ਪੂਰੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਜਨਮ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾਂ 'ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਅਧਿਐਨ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ; ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਖੋਜ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੰਗਲ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਅਜੇ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਹ ਖੋਜ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਮੰਗਲ ਮਿਸ਼ਨ ਵਰਗੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ, ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ, ਜਣੇਪੇ ਅਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਨਵੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਖੋਜ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
Credit : www.jagbani.com
